Warthegau

Jesienią 1939 r. Niemcy wcielili zachodnie i północne ziemie II Rzeczypospolitej do Rzeszy. Miał to być początek ich całkowitej germanizacji, rozszerzenia „przestrzeni życiowej” narodu niemieckiego. Północne Mazowsze włączono do Rzeszy jako Rejencję Ciechanowską do Okręgu Prusy Wschodnie (Gau Ostpreussen), Pomorze – jako Gau Danzig Westpreussen.

Z Wielkopolski części ziemi łódzkiej i Kujaw utworzono zupełnie nową jednostkę administracyjną – Reichsgau Posen (później Warthegau). Tereny wcielone do Rzeszy zamieszkiwało ok. 10 i pół miliona obywateli polskich. Propaganda niemiecka nazywała ten obszar „ziemiami odzyskanymi”, „powrót” Niemiec na te ziemie był według nazistów naprawieniem niesprawiedliwości, jaką był Traktat Wersalski.

„Powrót ziem odzyskanych”, a zwłaszcza ustanowienie Reichsgau Posen i powołanie Arthura Greisera na stanowisko Namiestnika Rzeszy w Poznaniu, stały się okazją do wielodniowych uroczystości. W ślad za aneksją polskich terytoriów szła restrykcyjna polityka wobec Polaków, systematycznie wyzuwanych z niemal wszystkich praw. Dzieci i młodzież pozbawione zostały edukacji, używanie języka polskiego zostało zakazane, żywność była racjonowana, ograniczona została opieka zdrowotna, obywatele polscy zostali sprowadzeni do roli taniej siły roboczej.