Wystawa Związku Miast Polskich Wypędzeni 1939
Na wielkoformatowych planszach wyeksponowano w formie kolażowej ok. 500 fotografii i plakatów oraz dokumentów, zebranych w archiwach polskich i niemieckich. Dokumentują one deportacje Polaków z terenów wcielonych do III Rzeszy, ich historyczne tło oraz inne prześladowania Polaków i Żydów, dopełniające obrazu „polityki ludnościowej” nazistów.
Niemieckie kroniki filmowe z lat wojny – wybór z nich towarzyszy wystawie jako eksponat video – są propagandową ilustracją nowych porządków na ziemiach wcielonych oraz „wielkiej nowożytnej wędrówki ludów”, czyli migracji Niemców etnicznych ze Wschodu na teren Warthegau.
Dodatkowym wzbogaceniem naszej oferty mogą być projekcje filmu dokumentalnego Jasnowłosa prowincja (Polska, Niemcy 2009/2010, reż. Jacek Kubiak, Klaus Salge, 70 min.), a także materiały multimedialne, wspierające samodzielne pogłębianie wiedzy o realiach okupacyjnych na ziemiach wcielonych do Rzeszy oraz o samych deportacjach. Zawierają one oprócz fotografii m.in relacje świadków i komentarze historyków (nagrania video) oraz niemieckie nagrania radiowe z lat wojny.
Jako eksponaty video wykorzystujemy też fragmenty serialu dokumentalnego Wypędzeni 1939..., zrealizowanego dla TVP w latach 2007-2008, oraz podobnego serialu Warthegau z roku 2008. Siłą tych materiałów są relacje świadków i ofiar, czesto zupełnie unikalne i niepowtarzalne, wzbogacone przystępnym komentarzem historyków.
Dotychczasowe miejsca ekspozycji
- Międzynarodowe Targi Poznańskie, Poznań 9 – 22.11. 2009;
- Młodzieżowy Dom Kultury, Aleksandrów Łódzki, 8 – 19.09.2010;
- Oświęcimskie Centrum Kultury, 21.09. – 5.10. 2010;
- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 25 – 30.10. 2010;
- Muzeum Miejskie w Gostyniu, 1 – 31.05. 2011;
- Miejska Biblioteka Publiczna, Konin 15.08. – 17.09. 2011;
- Muzeum Tradycji Niepodległościowych, Łódź – 20.09. – 19.10.2011;
- Muzeum Śremskie, Śrem 20.10. – 15.12.2011;
- Muzeum Regionalne, Pleszew 20.12.2011r – 13.02.2012;
- Muzeum Regionalne, Kościan 16.03. – 20.04.2012;
- Miejskie Centrum Kultury, Płońsk 06 – 28.09.2012;
- Sieradzkie Centrum Kultury, 16.11. – 19.12.2012;
- Urząd Miasta Ciechanowa, 16.01. – 30.03.2013;
- Kujawskie Centrum Kultury, Inowrocław, 24.05 – 31.08.2013;
- Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki, Płock 17.09 – 14.10.2013;
- Centrum Edukacyjne IPN, Warszawa 15.10. – 07.11.2013;
- Ostrowskie Centrum Kultury – Forum Synagoga, Ostrów Wlkp. 8.11. – 19.12.2013;
- Krotoszyński Ośrodek Kultury, Galeria Refektarz, 19.12.2013 – 02.02.2014;
- Miejska Biblioteka Publiczna w Chodzieży, 7.04. – 7.05.2014;
- Muzeum Miasta Turku im. Józefa Mehoffera, 8.05 – 10.06.2014.
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Jarocinie, 11.06. – 30.06.2014
- Dworzec PKP w Jarocinie, 1.07.- 28.07.2014
- Wyższa Szkoła Zawodowa w Mławie, 26.08. – 19.10.2014
- Ośrodek Kultury Browar B we Włocławku, 22.10 – 3.12.2014
- Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola, 5.03. – 16.04.2015
- Muzeum Miejskie w Żywcu, 20.04. – 5.05.2015
Wystawa cieszy się stałym zainteresowaniem. Na przykład ekspozycję w Poznaniu obejrzało blisko 2000 osób. W Aleksandrowie odwiedziło nas 9 wycieczek szkolnych po ok. 100 osób oraz co najmniej kilkuset innych widzów. W Oświęcimiu wystawa była eksponowana w hallu Oświęcimskiego Centrum Kultury. Obejrzało ją również co najmniej 2000 osób. W Sejmie RP natomiast oprócz parlamentarzystów i dziennikarzy tam pracujących zwiedziło ją kilkanaście grup wycieczkowych, goszczących w gmachu Sejmu, natomiast dzięki gostyńskiej „nocy muzeów” w ciągu kilku godzin mieliśmy ok. 1200 widzów.
Szacujemy, że w 25 miastach Polski wystawę obejrzało już blisko 50 tysięcy osób.
Uczniowie z Mławy na wystawie
Mława – debata o deportacjach
Turek – podsumowanie współpracy
Informacja techniczna (dla potencjalnych partnerów kolejnych prezentacji Wystawy)
Aranżacja każdorazowej ekspozycji dostosowana jest do warunków miejsca prezentacji. Podstawowym nośnikiem jest 16 plansz o łącznej powierzchni 64 m kw., drukowanych na folii naklejonej na płyty PCV i w tej formie przytwierdzonych do wielkogabarytowych stelaży z płyt MDF uformowanych w dwa łuki o wysokości 2,3 m i promieniu zewnętrznym 2,4 m. Ponadto dwa wolnostojące słupy, nawiązujące formą do dawnych słupów ogłoszeniowych – o wysokości 2,3 m i średnicy 1,2 m, a także 3 słupy kwadratowe o podstawie 0,6 x 0,6 m i wysokości 2,10 m ze zdjęciami wysiedlonych rodzin.